تسنیم

(8جلسه)

در آیات و روایات، از نهرها و چشمه‌هایی سخن به میان آمده که از مواهب بهشتی است و هر کدام، خواص ویژه‌ای دارد. برترین چشمه، رحیق مختوم و تسنیم است که خاص مقرّبان اهل بهشت است. طبق روایات، چشمه‌ی تسنیم، مشرب خاص شیعیان در بهشت است که خداوند، آن را به حضرت فاطمه(عليها‌السلام) بخشیده است. تسنیم، چشمه‌ی فیض متصل به منشأ و مبدأ نور است که در اصل، به رسول اکرم(صلّی‌الله‌عليه‌وآله) اختصاص دارد و از طریق حضرت فاطمه(عليها‌السلام) به شیعیان می‌رسد؛ چرا که او همچون مادری و بطنی برای ظهور تمام استعدادها در هستی است. پس نوشیدن تسنیم، یعنی قرار گرفتن در دامن امّ‌أبیها حضرت زهرا(عليها‌السلام)؛ و برای همین، آن بانو، اسوه و الگوی عالمیان می‌شود و بر همه لازم است از حضرتش تبعیت کنند و او را میزان خود قرار دهند و... .

اما از آنجا که این مقام، مقام سنگینی است، ناچاریم اول به چشمه‌های پایین‌تر برویم. اول، زنجبیل است، اشاره به داغی عشق و محبت؛ چرا که عشق و شوق، وجود را حرارت می‌دهد و فرد را تحریک می‌کند. اما نباید در این داغی بماند؛ باید معتدل شود. لذا دومین چشمه، کافور است، سرد و خنک! وقتی آرام‌آرام فانی در معشوق شد، به مقام رضا و تسلیم می‌رسد که در آن، خبر از آتش نیست و سکون و طمأنینه است؛ یعنی کافور.

سومین قدم، شراب طهور است؛ که مقام إفنا و خالص شدن به درگاه خداوند است و پس از این، به شراب تسنیم می‌رسد. اما حقیقت این شراب‌ها چیست و چگونه باید به آن‌ها دست یافت؟ در مبحث تسنیم، به این موضوع پرداخته شده است.